Wat is (on)mogelijk als je als docent diensten gaat verrichten voor of op scholen? Vele muzikanten schnabbelen op deze wijze wat geld bij in hun hongerige muzikanten bestaan, maar het is wel uitkijken. Jurist gespecialiseerd in de kunsten, Ton Lamers, doet er een boekje over open en ik heb zijn belangrijkste punten eruit gevist.

Ben je docent, of overweeg je naast je onderneming te gaan doceren, is dit belangrijk leesvoer.

De twee manieren om als docent aan de slag te gaan waar ik op in ga, zijn:

• Als docent ga je in dienstbetrekking.
• Als zelfstandige docent word je ingehuurd. Dit kan alleen voor korte duur en tegen zeer strikte voorwaarden.

Volgens Ton Lamers is het meest ‘veilige’ om in dienstbetrekking te worden genomen. Daar kleven grote voor- en nadelen aan. “Voordeel van een arbeidsovereenkomst is dat de docent op de afgesproken dagen en tijden ‘moet’ werken en dat de docent de aanwijzingen van de werkgever heeft op te volgen. Men kan dus op de regelmatige diensten van de werknemer rekenen en de werknemer heeft de (redelijke) aanwijzingen van de werkgever op te volgen.”

Voordelen voor jou is dat je verzekerd bent van een vast inkomen en recht hebt op een WW of WAO uitkering voor het geval je wordt ontslagen of door ziekte niet meer kan werken. Nadeel voor de werkgever is de administratieve rompslomp plus kosten die dit met zich meebrengt.

Werkgevers willen steeds meer van werknemers in dienstbetrekking af omdat deze grote nadelen met zich mee brengen: het ontslagrecht maakt ze sterk en duur als je van een werknemer af wil, en de zware en dure administratieve last wil men zo min mogelijk op zich nemen.

Ton Lamers: “Het inhuren van docenten op een andere wijze dan door hen in dienst betrekking te nemen is weliswaar niet onmogelijk maar wel aan zeer strenge regels gebonden. Het naleven van die strenge regels is absolute noodzaak. Wordt men gesnapt door de belastingdienst als men zonder het voeren van een loonadministratie gebruik maakt van de diensten van docenten die niet bewijsbaar zelfstandig zijn, dan zal de belastingdienst streng handhaven en dat betekent naheffing en boete. Meestal gebeurt zoiets pas na enkele jaren en dus zal de schade dan groot zijn.”

Wil de opdrachtgever jouw als docent inhuren maar niet in dienstbetrekking nemen, dan is het absoluut noodzakelijk dat je over een VAR WUO beschikt. De voorwaarde en hoe je daarvoor in aanmerking komt lees je hier: muzikant en de VAR.

Ton komt met een aantal voorbeelden om te laten zien dat het nog erg ingewikkeld is, en dat je met een VAR WUO geen absolute zekerheid hebt. De feitelijke situatie doet er toe. Als de belastingdienst vaststelt dat eigenlijk iemand in dienstbetrekking is, komt er gedonder. Aan de hand van voorbeelden kan je een idee krijgen.

Voorbeeld 1: Stel dat Anouk, die beschikt over een VAR WUO als docent, werkt bij School “X”. Zolang Anouk incidenteel werkt, met als grens niet langer dan drie maanden achtereen, dan is er niet zo veel aan de hand Anouk kan zelfstandig zijn ten opzichte van Bas. Anouk stuurt Bas facturen voor de gewerkte uren en daarmee is de kous af.

Voorbeeld 2: Anouk werkt regelmatig bij wel vijf verschillende scholen en ook als uitvoerend beroepsbeoefenaar. Anouk werkt slechts enkele uurtjes per week en dan ook nog onregelmatig bij School “X”. Ook dan, hoewel op het randje, is er niet zo veel aan de hand. Anouk kan zelfstandig zijn ten opzichte van Bas.

Voorbeeld 3: Stel dat Anouk drie dagen in de week voor School “X” werkt en dat ruim langer dan drie maanden achter elkaar, dan is er hoe dan ook, voor wat de inhoudingsplicht betreft, sprake van een arbeidsovereenkomst en dan heeft de VAR WUO geen enkele werking meer. School “X” zal over het “loon” van Anouk inhoudingsplichtige zijn.

Voorbeeld 4: Anouk heeft wel een VAR WUO maar uiteindelijk heeft ze maar één opdrachtgever namelijk School “X. “School “X” is dan altijd inhoudingsplichtig voor Anouk. De VAR heeft dan geen enkele werking.

Dus is het verdomde tricky, werken voor scholen met een VAR WUO. Je moet goed opletten op de vastigheidheid (aantal dagen per week) en de tijdsduur (>3 maanden achtereen?) wat een behoorlijk effect kan hebben op je VAR WUO.
Verder kunnen we concluderen dat  je hulp nodig hebt van fiscalisten als je grote klussen op dit gebied wil gaan aannemen. Nat gaan door fiscale regels niet goed toe te passen als ondernemers is jouw verantwoordelijkheid. De boete dus ook.

Je kunt de hele uitleg van Ton Lamers hier als PDF downloaden, of hem mailen (lamers <at> musiconomie <punt> nl) als je een afspraak met hem wil maken.