Een van de meest gestelde vragen rondom auteursrecht. Je wil een vette cover opnemen, uitbrengen of op YouTube plaatsen. Maar je bent bang of dit nou wel mag, en of je niet achteraf gedonder krijgt. Zeker als je een plaat laat drukken, of het op Spotify releast, wil je geen gedoe. Hoe zit het nou precies?

(Deze uitleg leg ik in het filmpje uit op mijn Youtube kanaal)

Het simpele antwoord op de vraag ‘mag je zomaar een nummer coveren en uitbrengen’ is ja. Maar even doorlezen is wel zo slim, om helder te krijgen wat wél en wat niet mag.

Opname / commercieel werk
Je covert een song van een bekende artiest. Je hebt je eigen interpretatie erin gelegd en bent zeer tevreden over het werk. Je gaat dit uitbrengen via YouTube, Spotify en/of op plaat laten drukken. Je hoeft dan geen toestemming te vragen aan de originele rechthebbende zolang je het nummer niet hebt bewerkt dan wel de tekst hebt aangepast. Wel moet je de originele auteurs aangeven in je exploitatie van het werk, en de auteurs aangeven bij de rechtenorganisatie ter toestemming van het eventuele drukken.

De lijn tussen bewerking en coveren is in sommige gevallen dun of zelfs flinterdun. Neem I Follow Rivers van Triggerfinger. Zij hebben dit nummer ‘gecovered’ bij Giel Beelen en er ontstond een knallend succes . Je zou kunnen stellen dat het een bewerking is, maar wordt (naar mijn weten) gezien als cover. Waar het coveren ophoudt, en het bewerken begint, is hevig aan interpretatie onderhevig.

Belangrijkste vuistregel hier: als er commerciële belangen gaan spelen (lees: euro’s euro’s en nog eens euro’s), dan gaan de publishers en rechthebbende deze discussie aan. Een mooi voorbeeld van een bewerking is A Little Less Conversation van JunkieXL. Hij heeft dus toestemming gevraagd om deze bewerking commercieel uit te mogen brengen.

Het moment dat je auteursrecht gaat claimen op zo’n song, dus het aanmelden bij Buma/Stemra en zeggen dat het een origineel werk van jou plus de eventuele andere auteurs is, dan krijg je gelazer. Je mag namelijk nooit zonder toestemming van de originele auteurs van een werk zelf auteursrecht gaan claimen.

Dus dit geheel samenvattend: coveren mag, zolang je maar niet het auteursrecht claimt op de track en netjes aangeeft wie de auteurs wél zijn. Ga je het werk ‘remixen’ of de tekst aanpassen, dan heb je toestemming nodig van de makers.

Live uitvoeren van covers
Kan je naar hartelust doen. De enige verplichting die je hebt naar de originele auteurs, is het aanleveren van je setlists met originele auteurs van de werken bij de rechtenorganisatie. Zo kunnen zij de vergoedingen die vanuit de licentie van de optreedlocatie aan Buma/Stemra worden betaald, door worden betaald aan de rechthebbende van het nummer. In de praktijk zijn er maar weinig coverbands die a) dit weten en b) ook netjes hun repertoire en speellijst melden bij Buma/Stemra.

Tegenhouden van gebruik van jouw muziek
“Oh lekker. Dus als een racistische organisatie mijn song gebruikt bij hun manifestaties, dan kan niks ze tegenhouden? Want iedereen mag mijn werk zomaar gebruiken of coveren,… zonder toestemming.”

Gelukkig heb je het morele recht. Je kan op morele gronden een zaak aanspannen. De rechter zal dan kijken of je in je gelijk kan worden gesteld. Zo’n zaak zal je zelf moeten aanspannen. Een rechtenorganisatie vertegenwoordigt alleen je auteursrechten, niet je morele rechten (zou wat zijn…). Rondom rascistische, pornografische of andere morele zaken sta je betrekkelijk sterk. Maar begin eerst met een mailtje naar de organisatie dat je niet gediend bent van het gebruik, en ze vragen te stoppen met het gebruiken van jouw werk.

Laat ik vooropstellen dat ik geen jurist ben. Dit alles heeft complexe regels en uitzonderingen. Maar ik had de behoefte om door de vele vragen die hierin spelen mijn kennis te delen. Dit is gestoeld op ervaring en contact met Buma/Stemra woordvoerder. Zie het als vuistregel, geruststelling en richting. Maar niet als absolute waarheid, want ik kan bij schrijven van dit stukje niet ‘horen’ wat jij aan het coveren of bewerken bent 🙂